Η εισήγηση του ΦΜΚ στην εκδήλωση για τον ένα χρόνο από την απεργία πείνας
ΤΙ ΗΤΑΝ ΓΙΑ ΜΑΣ… και ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΓΙΑ ΤΟ «ΑΥΡΙΟ» ΤΩΝ ΑΓΩΝΩΝ
Τί θα καταλάβαινε κάποιος/α, από το τι συνέβαινε στα Χανιά, αν με αλεξίπτωτο θα έπεφτε στο κέντρο της πόλης, τις μέρες της απεργίας πείνας των 15 ; Δεν υπάρχει τυπική μέρα της απεργίας πείνας, γιατί κάθε δευτερόλεπτο που περνά σε ένα τέτοιο αγώνα είναι εξαιρετικό. Αυτό θα μπορούσε να το δει ; Ή μήπως πρόκειται για κάτι που βιώνεται μονάχα από τους «άμεσα εμπλεκόμενους» ; Αν είναι έτσι, ένας τέτοιος αγώνας, πώς μπορεί να μας φανεί χρήσιμος ; Μήπως η “ακραία” αυτή πράξη κερδίζει την συμπάθεια και την συμπαράσταση από μόνη της ; Υπάρχει άραγε εδώ δίδαγμα, αφού σε καμιά περίπτωση δεν μας επιτρέπεται να μιλήσουμε για παράδειγμα ;
Ναι, πιστεύουμε, υπάρχει δίδαγμα. Για την ακρίβεια, αν υπάρχει κάτι σε αυτήν την ιστορία που χρήζει εκδήλωσης, είναι αυτό που βλέπουμε, τουλάχιστον εμείς, ως δίδαγμα. Διότι, όπως μας αρέσει να λέμε, μία ρωγμή έγινε στο Φρούριο, δεν ρίξαμε το τείχος ακόμα…
Όλα είναι πολιτική. Η αλληλεγγύη είναι πολιτική, αλλιώς δεν γκρεμίζει Φρούρια. Οι αγώνες είναι πολιτικοί, αλλιώς δεν φτάνεις στο στόχο σου. Έτσι είδαμε την απεργία πείνας. Ένας αγώνας ακόμα. Μια πολιτική απόφαση ακόμα. Μια ψυχρή, υπολογισμένη, στοχευμένη κίνηση που έπρεπε να γίνει. Και έγινε εκεί που μπορούσε να γίνει. Στα Χανιά. Από αυτούς που μπορούσαν να την εκτελέσουν και να την στηρίξουν. Μόνο ο χρόνος ίσως να μην ήταν ο πλέον κατάλληλος – αλλά πότε στην πραγματικότητα είχαν ωράριο τέτοιοι αγώνες ;
Στην Ελλάδα σήμερα, το μέσο αυτό λογαριάζεται ως το ύστατο μέσο πάλης. Όσοι ήταν μέσα στη διαδικασία της απόφασης δεν το είδαν ποτέ ως τέτοιο. Για μας θα ήταν μονάχα η αφετηρία της αντεπίθεσης. Μονάχα να τους δούνε, να πάρουνε χαμπάρι ότι ζούνε στην παρανομία, μόνο και μόνο επειδή κατάφεραν να διασχίσουν ένα ναρκοπέδιο ή μια ατέλειωτη θάλασσα. Ο στόχος ήταν να τους δούνε οι πολλοί, να τους δούνε όλοι και όλες. Όχι μόνο αυτοί οι λίγοι, οι έλληνες αλληλέγγυοι στους μετανάστες, που έτσι κι αλλιώς τους βλέπανε ως τότε. Όσο γίνεται πιο πολύς κόσμος, η κοινωνία ολόκληρη. Μετά θα άνοιγε ένας δρόμος, που έως τότε ήταν κλειστός. Και ο δρόμος όντως άνοιξε. Αυτός ήταν ο στόχος, αυτό ήταν το νόημα αυτού του αγώνα.
Η ιστορία ξεκινά τουλάχιστον 2 μήνες πριν από τις 11 Νοέμβρη του 2008. Η πιο ενεργή κοινότητα μεταναστών της πόλης, οι Άραβες του Μαγκρέμπ (από τις χώρες της Β.Αφρικής δηλαδή), βρισκόταν σε αναβρασμό. Μετά από ένα θερμό καλοκαίρι εντυπωσιακών κινητοποιήσεων στους δρόμους και αιματηρών «αντιδράσεων» στα στενά, η κοινότητα που στελέχωνε -σχεδόν αποκλειστικά έως τότε- το Φόρουμ Μεταναστών Κρήτης, ήθελε να κάνει κάτι που θα δημιουργούσε εξελίξεις. Δεν ήθελε να περιμένει την επόμενη ντιρεκτίβα. Πάει καιρός από τότε που πάτησαν γερά τα πόδια τους σε αυτήν την πύλη της Ευρώπης και επιπλέον δεν είχαν τίποτα να χάσουν. Η απόφασή τους ήταν: πάμε για απεργία πείνας.
Η απόφαση αυτή διαβιβάστηκε σαν τελεσίγραφο στο Φόρουμ Μεταναστών Κρήτης, το οποίο ως συλλογική προσπάθεια αυτό-οργάνωσης ενεργών μεταναστών και ελλήνων αλληλέγγυων που είχε οργανώσει τους αγώνες των προηγούμενων μηνών, ανέλαβε να προετοιμάσει την υλοποίηση της. Κυρίως όμως, ανέλαβε με τη σειρά του να διαβιβάσει στους χώρους της αλληλεγγύης την απόφαση αυτή και το αίτημα στήριξής της, ακριβώς όπως του ετέθει: ως καθήκον τους. Θα επανέλθουμε σε αυτό, διότι για μας, τα μέλη του Φ.Μ.Κ, το περιεχόμενο αυτό, του καθήκοντος δηλ., είναι το πλέον σημαντικό ζήτημα που εισάγει ο αγώνας αυτός στο αντιρατσιστικό κίνημα της Ελλάδας.
Μετά από ένα μήνα συνελεύσεων που στις πιο πολλές συμμετείχαν πάνω από 200 μετανάστες, γύρω στα 50 άτομα διέθεσαν σε πανηγυρικό κλίμα τον εαυτό τους για τη θέση του απεργού πείνας. Ο Αμπντελγάνι, ο Αμπντεραχίμ, ο Σαΐντ, ο Τάρεκ, ο Μοχάμεντ, ο Χασάν, ο Χαφίδ, ο Χουσίν, ο Καρίμ, ο Μαχμούντ, ο Ρασίντ, ο Αμπντάλα, ο Χαλίντ, ο Εναφάα και ο Αμπντελμαζίντ, τα λιοντάρια που αποτέλεσαν την ομάδα των 15, ήταν συλλογική επιλογή των υπόλοιπων «υποψηφίων» και όλων εμάς που βρεθήκαμε σε αυτές τις συνελεύσεις. Τα κριτήρια ήταν η όσο γίνεται μεγαλύτερη αντοχή σε μια μακρόχρονη σωματική εξάντληση και έκθεση στη δημόσια θέα, καθώς και νομικής φύσεως προϋποθέσεις. Οι 15 εκπροσωπούσαν μια συλλογική θέληση και απόφαση για αγώνα, με αιτήματα όμως που αντιπροσώπευαν τις αγωνίες και τα βάσανα ενός πολύ ευρύτερου συνόλου μεταναστών στην Ελλάδα.
Στο επίπεδο ευαισθητοποίησης και ηθικής συμπαράστασης από τη μεριά της τοπικής κοινωνίας, η απεργία υπήρξε σαφέστατα νικηφόρα. 26 μέρες δόθηκε ένας σκληρός αγώνας που έκανε την πόλη άνω-κάτω. Μία σκληρή απεργία πείνας που στηρίχθηκε αδιαμεσολάβητα από μια συμμαχία δρόμου από «κινηματίες» και «απλούς» πολίτες από όλους τους «χώρους» και τις «τάσεις», ανεξαρτήτως δηλ. πολιτικής ταυτότητας ή «άλλης» ιδιότητας, από την Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης.
Η συμμαχία αυτή ανθρώπων χρησιμοποίησε όλα τα μέσα που θα μπορούσαν να βοηθήσουν στον αγώνα. Έδρασε στο δρόμο και εκπροσωπήθηκε σε κεντρικά θεσμικά όργανα, κατέλαβε δημόσια κτήρια και βγήκε στα επανειλημμένα στα ΜΜΕ, κατάφερε να μεταφέρει τη φωνή των απεργών, των αλληλέγγυων, των μεταναστών εν γένει, μέχρι και το τελευταίο σπίτι στα Χανιά.Κατάφερε να εξασφαλίσει την δημόσια έκφραση στήριξης, όχι μόνο αφυπνίζοντας όλες τις συλλογικότητες και τις οργανώσεις της πόλης, αλλά και υποχρεώνοντας το σύνολο σχεδόν των τοπικών επίσημων φορέων στη στήριξη αυτή. Εκτίμησή μας είναι ότι οι 26 αυτές μέρες άλλαξαν άρδην την εικόνα, που είχε σχηματιστεί στο μυαλό των πολλών, για τον «λαθραίο» οικονομικό μετανάστη, με ότι αυτή συνεπάγεται για τη ζωή του ανάμεσά μας. Μια αλλαγή που «προστάτευσε» τον τόπο αυτό από την θεσμική και κοινωνική, ρατσιστική και ξενοφοβική επιδημία του περασμένου καλοκαιριού.
Δυστυχώς, οι έμπρακτα συμπαραστάτες, έλληνες και μετανάστες, δεν κατόρθωσαν να προκαλέσουν ανάλογα αντανακλαστικά αλληλεγγύης στην υπόλοιπη χώρα, ούτε καν στους κατεξοχήν ευαίσθητους «χώρους». Ούτε καν στο σύνολο των μεταναστευτικών και αντιρατσιστικών συλλογικοτήτων. Εκείνη την εποχή, κάναμε αρκετές εύστοχες διαπιστώσεις για το τί έφταιξε ως προς αυτό. Ήταν η ελλιπής προετοιμασία, η χρονική σύμπτωση με την μαζική απεργία πείνας στις φυλακές, η αθηνοκεντρική αντίληψη και λειτουργία του κινήματος. Ήταν όμως και κάτι άλλο, κατά τη γνώμη μας, πιο κρίσιμο. Η Πρωτοβουλία Αλληλεγγύης στα Χανιά δεν κατάφερε να διαβιβάσει στην υπόλοιπη χώρα, με τη σειρά της κι αυτή, την έκκληση για στήριξη, με το συγκεκριμένο όμως περιεχόμενο: αυτό του καθήκοντος.
Επανερχόμαστε λοιπόν στην αρχή των πάντων, στο στοιχείο που έκανε αυτόν τον αγώνα νικηφόρο και σχετίζεται με το πώς μια αδιαμεσολάβητη κοινωνική δυναμική, έρχεται να συναντήσει τις οργανωμένες κοινωνικές και πολιτικές δυνάμεις. Που έδωσε το ισχυρότερο κίνητρο στους αλληλέγγυους να τρέξουν για τους 15 και τους εκατοντάδες μετανάστες συντρόφους τους, να δώσουν την ψυχή τους για να μην τους απογοητεύσουν, να παραμερίσουν αγκυλώσεις και κωλύματα και να λειτουργήσουν σαν μια πραγματική συμμαχία δρόμου. Το στοιχείο αυτό ήταν η αξίωση εκ μέρους του θεωρούμενου (ανομολόγητα ίσως) «υποκειμένου», να δουν οι χώροι αλληλεγγύης την στήριξη αυτού του αγώνα ως καθήκον. Εμείς δηλ. που συσπειρωθήκαμε, και αυτοοργανωθήκαμε, που κάναμε υπερβάσεις παλεύοντας ανοιχτά και εκθέτοντας τους εαυτούς μας στη θεσμική καταστολή και στην κοινωνική αρένα, απαιτήσαμε το κάτι παραπάνω από όλους όσους υποστηρίζουν τους μετανάστες και τους αγώνες τους. Με μοναδική προϋπόθεση την δική μας πίστη και δυναμική, τολμήσαμε το βήμα παραπάνω : μια διαδικασία που ο ένας (« ο μετανάστης») έθετε τον άλλο («τον αλληλέγγυο») προ των ευθυνών του. Και οι ευθύνες ήταν να ξεπεραστούν αφενός όλα αυτά που κατακερματίζουν τους κινηματικούς χώρους, αφετέρου, οι ενδοιασμοί και οι φοβίες, που λίγο-πολύ όλοι είχαμε για έναν αγώνα τέτοιου είδους, ο οποίος σε αντίθεση με τους άλλους τέτοιους είχε ευρύτατες διεκδικήσεις, και μάλιστα φαινομενικά «παράλογες».
Η αίσθηση του απτού καθήκοντος, η διαδικασία ότι το υποκείμενο έθετε το κίνημα προ των ευθυνών του, ξεχώρισε την «ήρα από το στάρι». Μπήκε από νωρίς το εξής δίλημμα: από τη μια λεγόταν ότι υπήρχαν μετανάστες που συνέχιζαν, κι αυτό μας υποχρέωνε να συνεχίζουμε την υποστήριξη. Την ίδια στιγμή, όσο οι μετανάστες έβλεπαν να γίνονται γύρω τους συνελεύσεις και εκδηλώσεις αλληλεγγύης, ένιωθαν την υποχρέωση να συνεχίσουν. Αυτό βέβαια, είχε πολλές φορές την αίσθηση ότι ο ένας παρασύρει τον άλλο σε κάτι μάταιο. Αυτή η αλληλοτροφοδότηση χρειαζόταν διαρκώς καύσιμο (αυτό που κάνουν οι μετανάστες μας αναγκάζει ή όχι να δείξομε αλληλεγγύη; ). Αυτό απαιτούσε και γερά στομάχια, αυτή η διαρκής διαδικασία που σε κάποιες στιγμές έφτανε και στα όρια του εκβιασμού. Στο βάθος όμως, το γεγονός ότι η διαδικασία ετέθη από τους μετανάστες ήταν που έκανε το κίνημα αλληλεγγύης να συνεχίσει τον αγώνα μέχρι τέλους, μέχρι δηλ. την δικαίωση των 15.
Μετά από 26 μέρες, στις 6 Δεκεμβρίου του 2008, λίγες ώρες πριν δολοφονηθεί ο Αλέξης Γρηγορόπουλος, ήρθε η υπουργική δέσμευση για τη νομική ρύθμιση που θα έδινε χαρτιά στους 15. Είχε μόλις προηγηθεί μια απέλπιδα «εκστρατεία» μιας ομάδας αλληλέγγυων που απέκλεισαν το κτήριο του υπουργείου εσωτερικών, μία κίνηση που υπαγορεύθηκε από την αποκαρδιωτική έλλειψη ουσιαστικής στήριξης από χώρους αλληλεγγύης στην Αθήνα – ακόμα και μετά από 26 μέρες. Όντας ενήμεροι οι απεργοί για αυτήν την πραγματικότητα, έδωσαν τέλος στην δοκιμασία τους, παρόλο που δεν πέτυχαν τον αρχικό τους στόχο, την δικαίωση δηλ εκατοντάδων χιλιάδων μεταναστών που στερούνται νομικής υπόστασης, για τους ίδιους λόγους που τη στερούνταν και οι ίδιοι.
Παρόλα αυτά, ο χρόνος έδειξε ότι στην πραγματικότητα η νομική ρύθμιση που πέτυχαν με τον αγώνα τους, επέτρεψε και σε άλλους -πάνω από 100 μέχρι τώρα- να ζήσουν «στον ήλιο» και να γλιτώσουν από το εξευτελισμό του απάνθρωπου κυνηγητού, της «σκούπας» και της απέλασης. Αυτό για μας, από μόνο του συνιστά ρωγμή στο Φρούριο, και μάλιστα σε έναν από τους προμαχώνες του.Πάνω από όλα όμως, οι 15 και όλοι εμείς που αγωνιστήκαμε έξω από τις σκηνές τους, είμαστε περήφανοι που ο αγώνας αυτός, επειδή ακριβώς είχε τα παραπάνω χαρακτηριστικά, απέδειξε ότι…
• Οι μετανάστες μπορούν οι ίδιοι και πρέπει να ηγηθούν με αυτό-οργάνωση, του μεταναστευτικού κινήματος, με ότι αυτό σημαίνει για τη συμπεριφορά και τα καθήκοντα των ντόπιων αλληλέγγυων,
• οι μεταναστευτικοί αγώνες μπορούν να είναι διεκδικητικοί και όχι μόνο καταγγελτικοί,
• να είναι επιθετικοί και όχι μόνο αμυντικοί,
• να είναι αδιαμεσολάβητοι έξω και πέρα από πολιτικές στέγες και πελατείες,
• και τέλος να είναι… και νικηφόροι.
Ή, για να το πούμε αλλιώς, η απεργία πείνας των 15 απέδειξε ότι… μόνο έτσι μπορούν να είναι νικηφόροι. Αυτή είναι η παρακαταθήκη της για τους επόμενους αγώνες, για το αύριο του μεταναστευτικού και αντιρατσιστικού κινήματος.
Forum’s introductory text to the hunger strike anniversary event
THE WAY WE SAW IT… AND THE LESSON’S LEARNT FOR THE FUTURE
What would someone- landed with a parachute in the middle of Hania- -see and understand, during those days of hunger strike? There is no such thing as a “typical day of a hunger strike”, cause, during a struggle like that, every single moment is unique and exceptional. Could someone perceive it as exceptional, or this is something that has to do only with the “participants”? If so, how can a fight like this be useful? Is it an action that raises sympathy and solidarity without second thoughts? Is there a “lesson” to be learnt here, since we are not permitted, in any way, to perceive it as an example?
We do believe there is a “lesson”. In fact, if there is a reason for us to hold a gathering action like the one today, it is exactly what we perceive as “lesson”. Because we’ve managed a crack upon the Fortress, but haven’t wrecked it yet…
Politics exists in everything, or solidarity wouldn’t wreck fortresses ; struggles wouldn’t achieve their goals. One more struggle; this is how we saw that hunger strike. One more political decision. A cold-blood, calculated action which had to be done. And it really happened where it was just possible to happen: in Hania, by those who were able to act and support. Unfavourable was only timing-but then, again, do such struggles really obey time schedules?
In Greece, going on hunger strike is considered to be the last resort. Those in the procedure never saw it that way. It was the beginning of a counter-attack. It was a way just to make others see and realize what “living illegally, having survived through mine fields and seas” means. Their target was to make themselves visible by everybody. Not only by those who Greeks who show solidarity and could see and understand anyway. By the whole society. Then, a new way out would open for them. And it really did. That was the very aim and the very meaning of their struggle.
The whole story began 2 months before the 11th of November, 2008. The most active group of immigrants in Hania, Maghreb-Arabi, were upset, having been through a very “hot” summer, participating in impressive demonstrations on one hand, facing attacks on the streets, on the other. Until then, they were the majority of Cretan Forum of Immigrants (CFI). They wanted to act back in a way that would trigger changes. Most of them had arrived in Greece long before and had the feeling that they should better fight on behalf of everybody, for all essential elements in a human’s life – freedom, perspective, health, life itself -, instead of just step back and wait for an individual solution to their problems, because their problems were not individual. They decided: let’s go on hunger strike.
They announced their ultimatum to Cretan Forum of Immigrants and we all agreed to help in organizing it, as we did during all past months through every action decided in CFI’s assemblies, always based on Forum’s collective efforts for self-organising. Forum’s main responsibility was to inform every other solidarity group in town and make clear that the subject was all about duty – exactly as immigrants had perceived it. To us members of CFI, this “duty” was and still is the most important element that arose through the hunger strike of the 15 and this is why we are going to elaborate on it, later on.
After a month of discussions through assemblies where over 200 immigrants were participating, most of the time, around 50 people eagerly placed themselves in that hunger strike. Abdlghani, Abdlrhim, Said, Tarhek, Mohamed, Hassan, Hafith, Houssin, Kharhim, Mahmoud, Rashid, Abdlah, Halid, Henafaa and Ablmajid, were at the end the 15 lions, been chosen by all in the meetings. Body strength and legal state of each were the criteria. Those 15 chosen, would represent not only themselves, but all immigrants in Greece, as well as stand for the problems and torments of all.
For 26 days, the local community stood for, supported the fight and because of this, we may say that the hunger strike was successful, with regard to solidarity standards, that is. It was a harsh hunger strike based on a direct street alliance, on activists, on citizens from all over town, ignoring political stands and tendencies. All them, all us, formed the “Solidarity Initiative”.This alliance of people used every means that could help the struggle of the 15. By acting on the streets, having meetings with the authorities, occupying public service buildings, giving interviews, that alliance managed to transfer the voice of the 15 to every house in Hania, to gain the support not only from every group in town, but from almost every local authority/institution, as well. We estimate that those 26 days were the very reason that the majority of the citizens altered the image they used to have about the clandestine foreigners and their existence in our lives. A change in moods which, in a way, protected our town’s people from the institutional, social, racist, fear of strangers epidemic, which spread the summer that followed across Greece.
Unfortunately, all these supporters, us all, immigrants and Greeks, didn’t manage to awaken solidarity all over Greece, especially to those close to our claims. Back then, we reached an explanation concerning this failure: improper preparation, bad timing- because, in the meantime, a mass hunger strike was ahead, in prisons, all over country-, the Athens-centered mentality and function of the movement as a whole. Even worse, us, the Solidarity Initiative, didn’t manage to communicate the very meaning of “duty” to everybody throughout Greece.
Now is the right time to refer to what was the incentive which managed to bring together a direct social force/movement with the institutional and political parts of this country and gain a successful result; what was the incentive for us all to give our hearts and souls, everything in our hands, so as not to let down the 15 and all immigrants, to leave aside everything that divides and alienates us and become a really strong street alliance. We demanded, on behalf of the 15, that we should all stand beside them and did so, as a thing of duty. In other words, we gathered and self-organized, we were exposed to institutional suppression and to social criticism, we demanded that we should all make a step beyond verbal support to immigrants. Based on our own faith and power, we attempted something more: a procedure through which the one (the immigrant) would make the other (the ones in solidarity) assume his/her responsibility. This responsibility to surpass every difference that keepsmovements divided and to beat fear and second thoughts that normally exist deep inside, especially when, in this case, all claims seemed to be irrational, because of their wide range.
This sense of real duty, the fact that the “subject” of the movement, the immigrant, would make the movement face its responsibilities, did a lot to clear up things. The question was there from the beginning: the 15 going on with their hunger were keeping us united and determined to support them till the end, or was it the other way round? Us, being determined to continue fighting, demonstrating, protesting, releasing street assemblies, were forcing the 15 to keep on hunger striking? There were times that this dilemma seemed like an blackmail. It surely took too much strength to get out of this. After all, it was all about a decision exclusively taken by the 15 and this was that kept the solidarity movement united and determined to continue, till success.
6th of December, 26 days passed. A few hours before Alexis Grigoropoulos was murdered, the Ministry of Internal Affairs came out with a legal bound, concerning the 15. Just before this, some activists hopelessly attempted to occupy a public services building, out of the fact that there was no essential support from solidarity movements from Athens, after all these days. Aware of this reality, the 15 decided to accept the minister’s arrangement, though they hadn’t succeed in their extended goal, concerning their demands about thousands of immigrants without legal existence, all over Greece.
Nevertheless, that legal arrangement gave the opportunity to over 150 more immigrants to live under the sun legally, to escape humiliation, “scoupa” operations and deportation. This is what we call a crack to the Fortress, in fact, a deep one. Moreover, those 15 and all us who fought outside their tents are proud because that struggle based on all mentioned above, has proven that:
• immigrants themselves have to lead the migrants’ movement under self-organisation, whatever this means for natives’ attitudes and responsibilities.
• immigrant struggles can be assertive of justice, not only protesting against injustice
• immigrant struggles can be aggressive rather than offensive.
• immigrant struggles can stand being unmediated, self-organised, away from political parties and their clients.
• and crucially immigrant struggles can be victorious.
More to the point, the 15 hunger strikers have proven that the above is the only way to succeed. This realization is their legacy to all struggles to come, to the future of anti-racist, immigrants movement.
